“Pain begins when muscles react” Mourikis E.
*Σε αυτό το άρθρο κατ’εξαίρεση θα μιλήσουμε σε πρώτο πρόσωπο.
ΚΑΘΕ ΜΥΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΜΦΑΝΙΣΕΙ ΤΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ!!!
Μια κλινική οντότητα που ελάχιστοι αναγνωρίζουν και θεραπεύουν εντός Ελλάδας και ίσως πολύ συχνότερη από ότι θα αναμενόταν.
Κατά την διάρκεια της εκπαίδευσης μου ήρθα πολλές φορές σε επαφή με συμπτώματα ΜΗ ΣΑΦΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑΣ όπως(αναφέρω τα πιο συχνά):
- Αυχεναλγία.
- Αυχενοβραχιόνιο σύνδρομο.
- Άλγος ωμικής, ωμοπλατιαίας και ανώτερης θωρακικής μοίρας.
- Επικονδυλίτιδες/επικονδαλγίες αγκώνα.
- Άλγος θωρακικού τοιχώματος μη καρδιολογικής/πνευμονολογικής/γαστρεντερολογικής αιτιολογίας.
- Οσφυαλγία/Ισχιαλγία/Δισκοπάθειες και άλγος κατώτερης θωρακικής και οσφυικής μοίρας που δεν υφίεται φαρμακευτικά και δεν χρήζει χειρουργικής αντιμετώπισης.
- Άλγος κοιλιακού τοιχώματος μη σπλαχνικής αιτιολογίας
- Άλγος κατώτερης οσφυικής μοίρας, Ιεροκοκκυγικής περιοχής και πέριξ των γλουτιαίων μυών.
- Άλγος προσαγωγών/απαγωγών/καμπτήρων ισχίου.
- Άλγος γαστροκνημίας.
Το προφίλ των συγκεκριμένων ασθενών ήταν πάντοτε το ίδιο.
Έχουν επισκεφθεί πολλές ιατρικές ειδικότητας προσπαθώντας να βρούνε μία διάγνωση και κατ’επέκταση μία αποτελεσματική θεραπεία για το πρόβλημα τους. Αλλά τις περισσότερες φορές ανεπιτυχώς. Αυτός ήταν και ο λόγος που με προσανατόλισε να ψάξω βαθιά στη βιβλιογραφία της ιατρικής προς ανεύρεση ενός συνδρόμου που έλειπε από όλα τα γνωστά μας βιβλία από την σχολή μέχρι και την ειδικότητα. Όντως ενώ η ορθοπαιδική χειρουργική φαινόταν να έχει κάνει άλματα σε θεραπείες παθήσεων οστών,τενόντων,συνδέσμων και αρθρώσεων, το κομμάτι των μυικών κακώσεων και παθήσεων δεν φαινόταν να έχει βελτιωθεί στο ελάχιστο τον τελευταίο αιώνα.
Τι είναι λοιπόν αυτά τα Σύνδρομα Μυο-Περιτονιακού Πόνου?
Μύες γνωρίζουμε όλοι πως με απλά λόγια είναι μια κινητή μονάδα του σώματος μας που λαμβάνει εντολή από το Νευρικό σύστημα και με τη βοήθεια των υπόλοιπων δομών (τένοντες-σύνδεσμοι- οστά) μας δίνει την ζωτική λειτουργία της κίνησης.
Περιτονία(Fascia) είναι ένα λεπτό στρώμα συνδετικού ιστού που καλύπτει σαν θήκη κάθε μια απο τις σημαντικές ανατομικές δομές όπως νεύρα,αγγεία και στην προκειμένη περίπτωση τους μύες μας.
Με βάση τα παραπάνω:
Το σύνδρομο Μυοπεριτονιακού πόνου αποτελεί πολυπαραγοντικής αιτιολογίας δυσλειτουργία συγκεκριμένων μυικών ομάδων ή/και των περιτονιών τους το οποίο έχει σαν αποτέλεσμα ΠΟΝΟ με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά(Trigger Points και αντανάκλαση πόνου με συγκεκριμένη για την κάθε πάσχουσα μυική ομάδα κατανομή).
Ως trigger point ορίζουμε ένα σημείο αυξημένης ευαισθησίας εντός του πάσχοντος μυός που όταν το πιέσουμε μας δίνει και χαρακτηριστικό αντανακλαστικό πόνο σε άλλη περιοχή.
Αναλόγως την αιτιολογιά που μας οδηγεί σε αυτά τα σύνδρομα μπορούμε να ταξινομήσουμε τα σύνδρομα σε 2 μεγάλες κατηγορίες:
- Πρωτοπαθή σύνδρομα: Όπως και σε άλλες νοσολογικές οντότητες, όταν δεν καταφέρνουμε να βρούμε κάποιο αίτιο που μας δημιούργησε το πρόβλημα τα ονομάζουμε πρωτοπαθή.
- Δευτεροπαθή σύνδρομα: Εδώ πέρα υπάρχει πληθώρα αιτιολογικών παραγόντων που μπορεί να μας οδηγήσει σε δυσλειτουργία του μυός και της “θήκης” του. Θεωρητικά οτιδήποτε τραυματίζει τους μύες μας είτε οξέως σε μεγάλο βαθμό(Κάκωση Μυός,Τροχαίο,Θλάση,Κρύο ρεύμα,Έντονο ψυχικό Stress,Έντονη ανοσολογική απόκριση,Ακινητοποίηση από κάταγμα) είτε μετρίως αλλά σε χρόνια βάση (Δισκοπάθεια,Κήλες,Χειρωνακτική εργασία, Παρατεταμένη άσκηση/βάδιση ορθοστασία, Λανθασμένη στάση ύπνου,εργασίας, Αρθρίτιδα, Συνδεσμική αστάθεια, Σκολίωση,Κύφωση), μπορεί να δημιουργήσει Trigger Points πέριξ της περιοχής που έχει υποστεί τον τραυματισμό και αυτά με τη σειρά του να επεκταθούν και να δημιουργήσουν trigger points σε άλλα σημεία με την ίδια ακριβώς λογική. Με λίγα λόγια ξεκινάει ένας φαύλος κύκλος πόνου/δυσλειτουργίας που αν δεν τον σταματήσουμε επεκτείνεται και δημιουργεί περαιτέρω προβλήματα.
Στα πρωτοπαθή σύνδρομα η θεραπεία είναι απλή, απενεργοποιούμε τα trigger point σε εβδομαδιαίες συνεδρίες με Βελονισμό/Dry needling και φυσικά φυσικοθεραπεία και ασκήσεις διάτασης του μυός και της περιτονίας.
Στα δευτεροπαθή σύνδρομα πρέπει να θεραπευτεί το αίτιο ώστε να μην ξαναπροκύψουν τα trigger point ή σε περίπτωση που δεν μπορεί να αρθεί το αίτιο απαιτούνται επαναλαμβανόμενες συνεδρίες ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Δίνω ένα παραδείγματα:
“Η πολύ συχνή αρθρίτιδα του γόνατος μπορεί να προκαλέσει τη δυσλειτουργία και τον πόνο των πέριξ μυικών ομάδων και περιτονιών λόγω παραμορφωμένης ανατομίας της περιοχής. Οπότε μπορούμε να συναντήσουμε trigger στον πρόσθιο κνημιαίο, στους οπίσθιους μηριαίους και στον τετρακέφαλο. Εδώ λοιπόν εφόσον απενεργοποιήσουμε τα trigger point πρέπει να διορθώσουμε το αίτιο οριστικά (με Ολική αρθροπλαστική γόνατος στην προκειμένη περίπτωση) ώστε να μην ξαναδημιουργηθούν τα trigger points και ο πόνος που τα συνοδεύει. Σε περίπτωση που δεν διορθώσουμε το αίτιο που τα προκαλεί, ο πόνος θα επιστρέψει και θα χρειάζεται όλο και πιο τακτικές συνεδρίες για την απενεργοποίηση των trigger points και κατ’επέκταση την ύφεση του πόνου”.
Το θέμα είναι πολύ εκτενές για να μπορέσει να αναλυθεί σε ένα άρθρο αλλά θα χαρώ να λύσω όλες τις πιθανές απορίες.
Ως μήνυμα θα πρέπει να κρατήσουμε οτι σε οποιαδήποτε μορφή πόνου (αυχεναλγία,οσφυαλγία, ισχιαλγία, πόνος/κράμπες στη γάμπα, πόνος στο πέλμα, πόνος στον αγκώνα/αντιβράχιο, πόνος στο θώρακα/πλάτη, κεφαλαλγίες) πρέπει να ψάξουμε για την πιθανή παρουσία των Trigger point και να τa απενεργοποιήσουμε!!!
*Ενδιαφέροντα άρθρα πάνω στο θέμα υπάρχουν σε μεγάλα νοσοκομεία και πανεπιστήμια του εξωτερικού καθώς και εκτενής βιβλιογραφία με χαρακτηριστικότερα παραδείγματα:
- Myofascial Pain Syndrome - StatPearls - NCBI Bookshelf (nih.gov)
- Myofascial pain syndrome - Symptoms and causes - Mayo Clinic
- Muscle Pain: It May Actually Be Your Fascia | Johns Hopkins Medicine
- Myofascial Pain Syndrome: What It Is, Symptoms & Treatment (clevelandclinic.org)
*Ένα σημαντικό σύνδρομο που πρέπει να διαφοροδιαγνωσθεί καθώς έχει διαφορετική θεραπευτική προσέγγιση είναι η Ινομυαλγία και θα αναλυθεί εκτενώς σε άλλο άρθρο